Çin, manyetik levitasyon (maglev) teknolojisinde yeni bir hız eşiğini aşarak dikkat çekici bir deneye imza attı. Ulusal Savunma Teknolojisi Üniversitesi araştırmacılarının 1,1 ton ağırlığındaki bir aracı yalnızca iki saniye içinde 700 km/s hıza çıkarmayı başardı. Deney, 400 metrelik özel bir test hattında gerçekleştirildi.
Araç, bu son derece kısa mesafede rekor hıza ulaştıktan sonra güvenli şekilde durduruldu. Bu başarı, süperiletken elektrikli maglev sistemleri alanında hız ve ivme açısından yeni bir dünya standardı olarak değerlendiriliyor. Yetkililer, geliştirilen temel teknolojinin ileride uzay fırlatma sistemleri ve vakum tüp taşımacılığı (hyperloop benzeri konseptler) için de kullanılabileceğini belirtiyor.
Kısa hatta rekor hızlanma
Deney, aşırı ivmelenme senaryolarını incelemek üzere tasarlanmış özel bir manyetik levitasyon hattında yapıldı. CCTV’nin paylaştığı videoda, neredeyse çıplak bir şasi görünümündeki aracın hat boyunca göz açıp kapayıncaya kadar ilerlediği görüliyor. Hızlanma sırasında arkasında oluşan yoğun buhar benzeri iz dikkat çekiyor. Araç hattın sonunda ise çok kısa sürede tamamen durmayı başarıyor.
Sadece 400 metre içinde 700 km/s hıza ulaşılması, elektromanyetik kuvvetlerin hem hızlanma hem de frenleme aşamasında son derece hassas biçimde kontrol edilebildiğini ortaya koyuyor. CCTV’ye göre test, yüksek güçlü elektromanyetik itki, elektrikli süspansiyon yönlendirmesi, anlık yüksek enerji dönüşümü ve güçlü süperiletken mıknatıslar gibi kritik mühendislik sorunlarının çözüldüğünü gösteriyor.
Bu sonuç, Çin’i ultra yüksek hızlı maglev teknolojisinde dünyanın ön sıralarına taşıyor ve düşük vakumlu tüpler içinde çalışan maglev sistemleri için önemli bir kapı aralıyor.
Raylı sistemlerin ötesinde kullanım alanları
Araştırmacılar, bu elektromanyetik hızlandırma yönteminin yalnızca trenlerle sınırlı olmadığını vurguluyor. Sistem, roket fırlatmalarında veya uçak kalkışlarında ilk ivmeyi sağlayarak yakıt tüketimini azaltabilir. Ayrıca yer tabanlı elektromanyetik hızlandırma düzenekleri, havacılık ve uzay teknolojileri için aşırı hız koşullarını simüle etmede kullanılabilir. Bu sayede malzemeler, sensörler ve elektronik sistemler pahalı uçuş testlerine gerek kalmadan değerlendirilebilir. Uzun yıllardır teorik olarak incelenen bu tür fırlatma sistemleri, son testle birlikte pratik uygulamalara bir adım daha yaklaşmış görünüyor.
On yıllık yoğun çalışma
Projeyi yürüten ekip, bu sistem üzerinde yaklaşık 10 yıldır çalışıyor. Aynı test hattında Ocak ayında 648 km/s hıza ulaşılmıştı; son deneme bu performansın da belirgin biçimde üzerine çıktı.
Ulusal Savunma Teknolojisi Üniversitesi’nden Prof. Li Jie, CCTV’ye yaptığı açıklamada, “Bu ultra yüksek hızlı süperiletken elektrikli maglev sisteminin başarıyla geliştirilmesi, Çin’in bu alandaki araştırma ve geliştirme sürecini önemli ölçüde hızlandıracaktır” dedi.
Li Jie, aynı zamanda Pekin’deki S1 metro hattının baş teknoloji uzmanı olarak görev yaptı. Bu hat, Çin’in ticari olarak işletilen ilk düşük ve orta hızlı maglev hattı olup, yapımına 2011’de başlanmış ve 2017’de hizmete girmişti.
Çin’in maglev vizyonu
Çin’de maglev çalışmaları farklı teknik yaklaşımlarla uzun süredir devam ediyor. Otuz yıl önce aynı üniversite, ülkenin ilk insanlı tek bojili maglev trenini geliştirerek Çin’i bu alanda dünyadaki üçüncü ülke konumuna getirdi.
2020 yılında CRRC Qingdao Sifang, Tongji Üniversitesi ve 30’dan fazla kurumla iş birliği yaparak 600 km/s hız hedefli bir prototipi test etti. Diğer kurumlar ise istikrarlı kaldırma sağlayan ancak ayrı bir itici güce ihtiyaç duyan yüksek sıcaklık süper iletken sistemler üzerinde çalışıyor.
Son dönemde ise Çin, özellikle düşük vakumlu ortamlarda çalışabilecek ultra yüksek hızlı süperiletken elektrikli maglev sistemlerine odaklanıyor. 2023’te Datong’daki 2 kilometrelik deney hattı denetimlerden geçti ve uzun vadeli hedef olarak 1.000 km/s hıza ulaşılması belirlendi.
https://www.youtube.com/embed/CoJBpUHz7G0
Kaynak : https://www.donanimhaber.com/cin-in-maglev-treni-2-saniyede-700-km-s-hiza-ulasarak-rekor-kirdi–200177
