Türkiye tüketici enflasyonu yıllık bazda Kasım 2022’den bu yana en yüksek seviyeye çıkarak ekonomi yönetimi ve ekonomistlerin beklediği zirvesine ulaştı.
Mayıs ayında tüketici fiyatları bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 75,45 artış kaydetti.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre Mayıs’ta aylık enflasyon ise yüzde 3,37 olarak gerçekleşti.
Çekirdek göstergede ise ılımlı bir geri çekilme dikkat çekti. Nisan ayında yüzde 75,81 olan yıllık çekirdek enflasyon Mayıs ayında yüzde 74,98 oldu. Böylelikle çekirdek enflasyon 14 ay sonra ilk kez manşet TÜFE’nin altında gerçekleşti.
Aylık en yüksek artış giyim-ayakkabı ve konutta
Mayıs ayında aylık olarak en çok fiyat artışı yaşanan ana harcama grubu giyim ve ayakkabı oldu. Bu harcama grubunda Mayıs’ta fiyatlar bir önceki aya göre yüzde 9,6 arttı. Giyim-ayakkabı grubunu doğalgaz faturalarındaki desteğin sona ermesinin etkisiyle konut takip etti. Konut grubunda fiyatlar yüzde 7,08 arttı. Konutun hemen ardından yüzde 5,63 artışla eğitim geldi.
Yıllık olarak bakıldığında Mayıs’ta en yüksek artış yüzde 104,80 ile eğitimde oldu. Eğitimi yüzde 93,21 ile konut; yüzde 92,94 ile lokanta ve oteller izledi.
Endekste kapsanan 143 temel başlıktan 23 temel başlığın endeksinde düşüş gerçekleşirken, 6 temel başlığın endeksinde değişim olmadı. 114 temel başlığın endeksinde ise artış gerçekleşti.
Politika faiziyle fark 25,5 puan
Son açıklanan veri enflasyonla politika faizi arasındaki makasın açıldığına da işaret etti. Son veriyle birlikte bu makas 25,5 puan olarak izlendi. Böylelikle yedi ayın en geniş aralığı görüldü.
Yıllık ÜFE’de yükseliş
Üretici fiyatları tarafında aylık bazda gerileme, yıllık bazda ise artış görüldü. Mayıs ayında üretici fiyatları aylık yüzde 1,96 arttı. Yıllık ÜFE enflasyonu ise yüzde 55,66’dan yüzde 57,68 seviyesine çıktı.
Yıllık ÜFE’de artış görülse de Mayıs ayında da TÜFE’nin ardında bir seyir izlendi. Mayıs ayıyla birlikte 11 aydır ÜFE, TÜFE’nin altında seyrediyor.
TÜFE’de beklenti yüzde 75 seviyesindeydi
Bloomberg HT anketine katılan kurumların beklentisi yıllık artışın yüzde 75 olması yönündeydi. Yıllık enflasyon için ise en yüksek tahmin yüzde 77,8; en düşük yüzde 67,1 olmuştu.
Kurumların Mayıs ayı için aylık enflasyon beklentisi ise yüzde 3 olarak belirlenmişti. Mayıs enflasyonu için en düşük aylık beklenti yüzde 2,2; en yüksek beklenti yüzde 5 olarak kaydedilmişti.
Ekonomi yönetiminden gelen yönlendirmelerde Mayıs’ta enflasyonda zirve yaşanacağına işaret etmişti. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan geçen ay yaptığı açıklamada enflasyonun mayıs ayında tepe noktasına ulaşmasının beklendiğini belirtmiş, tepe aralığı için yüzde 75-yüzde 76 seviyelerine işaret etmişti.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek de Mayıs’ta enflasyonda zirvenin görüleceğini belirtmişti. Daha önce sık sık dezenflasyon sürecinin yılın ikinci yarısında başlayacağını vurgulayan Şimşek de geçen hafta eylül ayında yıllık TÜFE artışında yüzde 40’ların görülebileceğini ifade etmişti. Merkez Bankası son Enflasyon Raporu’nda yıl sonu enflasyon tahminini yüzde 38 olarak açıklamıştı.
Öncü göstergeler de tepe noktasına işaret etmişti
Enflasyon verileri açısından öncü göstergeler olarak kabul edilen iki büyük ildeki fiyatlara ilişkin gösterge olan İTO ve Türk-İş verileri de zirve sinyali vermişti.
İTO verilerine göre İstanbul’da perakende fiyatlar Mayıs’ta yıllık olarak yüzde 82,2 ile son 1,5 yılın en yüksek seviyesine çıkmıştı.
Türk-İş’in Ankara gıda fiyatları endeksleri ise fiyatların yüzde 79,43 arttığını göstermişti.
Kaynak : Bloomberg HT
