Türkiye ekonomisinde imalat göstergelerinde daralma sinyalleri Eylül ayında da devam etti.
İstanbul Sanayi Odası (İSO) tarafından açıklanan satın alma yöneticileri endeksi (PMI) 44,3 değerini aldı. Bir önceki ay endeks 47,8 olarak kaydedilmişti.
Eylül ayında anket katılımcılarının talep zayıflığına ilişkin geri dönüşleri dikkat çekti.
Söz konusu zayıflık, yeni siparişlerde yaklaşık son dört buçuk yılın en sert düşüşüne yol açtı. Yeni ihracat siparişlerinin yeniden yavaşlamaya geçmesi, dış talepte de durgunluğa işaret etti.
Yeni siparişlerin zayıf seyrine bağlı olarak üretim de üst üste altıncı kez, aylık bazda yavaşlama kaydetti. Üretimdeki daralma aynı zamanda Mayıs 2020’den bu yana en yüksek oranda gerçekleşti.
Siparişlerde yavaşlama devam ediyor
Türkiye Sektörel PMI raporu, Eylül ayında yeni siparişler ve üretim gereksinimlerindeki zayıflığa bağlı olarak imalatçıların istihdam azalttığına işaret etti.
Kasım 2018’den bu yana ilk kez, takip edilen sektörlerin tamamında istihdam hacmi daraldı.
Fiyatlar genel olarak artış eğilimini sürdürdü; ancak girdi talebindeki durgunluğa bağlı olarak sektörlerin çoğunda tedarik zincirleri iyileşme kaydetti.
Eylül ayında, takip edilen on sektörün tamamında üst üste üçüncü ay yeni siparişler yavaşladı.
En belirgin ivme kaybı giyim ve deri ürünlerinde görülürken, en hafif yavaşlama gıda ürünlerinde gerçekleşti.
Dış talep açısından nispeten olumlu bir görünüm ortaya çıktı ve başta gıda ürünleri olmak üzere on sektörden üçünde artış kaydedildi.
Takip edilen 10 sektörde istihdam geriledi
Toplam yeni siparişlerdeki tabloyla uyumlu olarak, üretimde de genel bir düşüş yaşandı. En sert daralma, makine ve metal ürünleri sektöründe gözlendi.
Üretimdeki gerilemeye rağmen, yeni sipariş girişlerindeki durgunluk, birikmiş işlerdeki genel azalma eğiliminin sürmesine neden oldu. İmalatçılar, düşük iş yüklerine bağlı olarak Eylül ayında istihdam hacmini daralttı.
Yaklaşık altı yıldır ilk kez, takip edilen on sektörde de istihdam gerileme kaydetti. İstihdamda en belirgin azalış, tekstil sektöründe gerçekleşti.
Satın alma faaliyetlerinde de yaygın bir zayıflama gözlendi. Girdilere yönelik talebin genel olarak durgun seyretmesi, Eylül’de tedarik zincirleri üzerindeki baskıyı bir miktar hafifletti. Bunun sonucunda, birçok sektörde tedarikçilerin teslimat süreleri kısaldı. Tedarikçi performansında en belirgin iyileşme, teslim sürelerinin anket tarihindeki en yüksek oranda azaldığı ağaç ve kağıt ürünlerinde gerçekleşti.
Girdi maliyetleri, on sektörün tamamında belirgin şekilde arttı. En yüksek oranlı artış kimyasal, plastik ve kauçuk ürünleri sektöründe gerçekleşirken, en zayıf artış ana metallerde kaydedildi. Girdi maliyetlerindeki yükselişe bağlı olarak tüm sektörlerde firmalar nihai ürün fiyatlarını artırdı.
Elektrikli ve elektronik ürünlerde nihai ürün fiyatları enflasyonu belirgin bir şekilde hızlanarak son yedi ayın en yüksek düzeyine çıktı. Tekstil sektöründe ise artış oldukça ılımlı seyretti.
Kaynak : Bloomberg HT
