Bilkent Üniversitesi İktisat Fakültesi Öğretim Üyesi Refet Gürkaynak Bloomberg HT’ye gündeme dair değerlendirmelerde bulundu.
Gürkaynak, faiz indiriminde acele edilmemesi gerektiğini, enflasyonun düştüğüne ikna olunup kademeli olarak yapılması gerektiğinin altını çizerken, Ocak ayından itibaren faizlerde indirim beklediğini söyledi.
Reel değerlenmeye bir miktar müsaade etmekte şu an için çok sakınca olmadığını söyleyen Gürkaynak, “Makro düzeyde reel değerlenme sıkıntısı cari açıkta ortaya çıkıyor ve cari tarafta da böyle bir endişe görmüyoruz. Enflasyonu bastırmak için bir süre daha reel değerlenmeye müsaade etmekte büyük bir sakınca yok gibi… Orada takip edilmesi gereken şey cari taraf bu da şuna geliyor hatırlarsanız biz faizi indirirken önce enflasyonu düşüreceğiz denildi, sonra enflasyon patladı sonra Çin olacağız dedik pek öyle olmadı. Kuru patlıyor ama biz öyle istiyoruz çünkü cari açığı kapatmak istiyoruz dedik sonra cari açık da patladı. Cari açık, ülkenin tasarruf açığı sizin para politikanız eğer tasarruf etme bir an önce harca, tasarruf edersen paran kuşa dönecek diyorsa, insanlar harcıyorlar harcadıkları zaman da senin ülken bu kadar üretemiyorsa talebin bir kısmı yurtdışına gitmeye başlıyor. Bunu cari açık olarak görüyoruz” dedi.
“Reel kur biraz daha değerlenebilir gibi gözüküyor”
Gürkaynak sözlerine şöyle devam etti:
“Para politikasının kısıtlı olduğunun bir göstergesi de cari açığın daralıyor olmasıdır. İnsanlar harcamaktansa bir tasarrufu ortaya çıkarıyor. Enflasyon düştükçe bu etki artacak dolayısıyla cari açığı, tasarrufları para politikası ile teşvik ettiğiniz için cari açığı iç tarafta kontrol edebilir durumdasınız. Fiyat hassasiyetini bir miktar azaltıyorsunuz, fiyat hassasiyetine reel kurdur. Reel kur biraz daha değerlenebilir gibi gözüküyor. Reel kuru fazla değerlendirirseniz eğer insanların bakıp devalüasyon dedikleri zıplama olmadan yumuşak arttırmak kolay bir iş değil. O yüzden çok fazla ittirmemek lazım biz daha var. Çok fazla bölgesine gelmedik”
Reel faizin hangi aralıkta olması gerektiği konusundan kesin bir cevabının olmadığını söyleyen Gürkaynak, ancak nerede olmaması gerektiğini söyledi. Gürkaynak, “2021-2022’de uyguladığımız tür reel faiz eksi yüzde 40 dediğimiz şeylerde enflasyon patlar. Böyle reel faiz olmaz. Şimdi baktığımız yerde var olan enflasyonu da baksak, beklenen enflasyonu da baksak, Merkez Bankası’nın kendi tahminlerini de baksak piyasa katılımcıları tahminlerinde baksak zaten pozitif bir reel faiz veriyoruz. Buradaki ölçütlerden bir tanesi enflasyonun kendisine bakmak. Enflasyon düşüyorsa eğer doğru bir para politikası uyguluyoruz demek ki bir miktar diyebiliyoruz onun olması için enflasyonun biraz daha düşmesi lazım” dedi.
“Faiz indiriminin Ocak ayından itibaren olması gerekiyor”
Faiz indirimlerinde Merkez Bankası’nın acele etmemesi ve kademeli indirim yapması gerektiğini söyleyen Gürkaynak, “Ekim enflasyonu çok beklenmedik şekilde düşük gelmezse, yakın zamanda bir faiz indirimi beklememek gerekir. Bence gelirse de beklememek gerekir çünkü bir seferden trend değiştirmemek gerekir. Aralıktan önce olmayacağını düşünüyorum. Merkez Bankası’nın en azından Ekim ve Kasım enflasyonlarını görmeyi beklemesini beklerim. Aralıkta da olmamasını beklerim. Yapmışken bu işi burada tutalım çünkü Türkiye siyasetinde faiz arttırmak zor bir iş faiz indirmeye başlayıp, daha erken yapmışız dersek buradan geriye dönmek siyasi olarak da zor olur. Yeni yılı beklemelerini beklerim. Bu beklenti benim enflasyonun düşmesini beklememden kaynaklanıyor. Baştan büyük adımlarla indirebilirsiniz bence çok doğru olmaz küçük adımlarla indirip ‘ben artık enflasyonun düşmekte olduğunu ikna oldum’ diyerek kademeli olarak faizi indirmek daha makul olur beklentim bu yönde” dedi.
Kaynak : Bloomberg HT
