Ipsos araştırma şirketinin “kiracılar ve ev sahipleri” araştırmasına göre, yüzde 25 kira artış sınırı olduğu 2024 yılının ilk 5 ayında, kontratı yenilenen kiracıların yarısının kira artışı yüzde 50’nin üzerinde oldu. Yüzde 30 üzeri diye bakıldığında bu oran yüzde 69’a yükseldi.
Kira sınırlamasının kalktığı ve kira artışlarının TÜFE’ye göre yapılmaya başlandığı Temmuz ve Ağustos aylarında kiraları yenilen kiracıların yüzde 35’inin kira artışı bu oranın üzerinde gerçekleşti.
Araştırmaya katılanlar kira artışlarının gelirlerinin üzerinde arttığını belirtirken, her 10 kiracıdan 8’i bugün taşınmak zorunda kalsa bütçesine uygun bir ev bulamayacağını düşünüyor.
Kiracıya göre hesaplamalar adil değil
Her ne kadar yeni kira düzenlemesinde yüzde 25 sınırı kaldırılmış olsa bile kiracıların yarısı yeni kontrat dönemlerinde ev sahiplerinin TÜFE’ye göre hesaplanacak olan orandan daha yüksek bir kira talebinde bulunacağını düşünüyor. Ve her 10 kiracıdan 9’u bu hesaplamanın adil olmadığını düşünüyor.
Ev sahipleri de mağdur
Yeni kira artış oranına rağmen her üç ev sahibinden 2’si evinde mevcut kiracı olmasından dolayı maddi kaybı olduğunu düşünüyor.
Geçen sene ev sahiplerinin yüzde 70’i “Son dönemde kiralar sürekli artarken evimde mevcut bir kiracının olması nedeni ile maddi kayba uğruyorum” ifadesine katılırken bu yıl aynı ifadeye katılanların oranı yalnız bir kaç puan düşerek yüzde 66’ya geriledi.
Asıl ölçü evin bulunduğu semt
Evi kirada olan ev sahiplerinin yüzde 42’si , kira oranı yüzde 25 ile sınırlı olduğu dönemde de, yeni kira artış oranı uygulamasında da kira artışlarını, evlerinin bulunduğu semtteki ortalama kira oranında yaptığını ya da yapacağını belirtiyor.
Temmuz ayından itibaren kira artışlarındaki yüzde 25 sınırlandırılmasının kaldırılması konusunda kiracılar ve kirada evi olanların görüşleri oldukça farklı.
“İlişkiler bir süre daha sıcak kalacak”
Araştırma sonuçlarını değerlendiren Ipsos CEO’su Sidar Gedik, geçen sene kiracı ve ev sahiplerine ilişkin araştırmanın ortaya koyduğu sonucun kiracıların ve ev sahiplerinin bir kısır döngü içinde olduğunu belirterek, “Üzerinden bir sene geçmesine rağmen, resmi kira oranlarına getirilen sınırlardaki düzenlemeler hala kısmen işe yarıyor ve problem olduğu gibi hayatlarımızda var olmaya devam ediyor. Bu durumun sonucu olarak da ev sahipleri ve kiracılar arasındaki ilişkiler sıcaklığını koruyor.
Kiracılara oturdukları semtten ve evlerinden duydukları memnuniyeti sorduğumuzda son üç senedir verilen cevaplarda büyük farklar görmüyoruz. Bu yılki araştımamızda kiracıların oturdukları semtlerden duydukları memnuniyet oranı bir önceki seneye kıyasla değişmedi” dedi.
Ev sahipleri açısından bakıldığında bu sene de geçen yıla benzer bir tablo görüldüğünü ifade eden Gedik, “Yüzde 25 sınırlandırılmasının kaldırılması konusunda kiracılar ve kirada evi olanların görüşleri oldukça farklı. Kiracıların yüzde 17’si sınırın kaldırılmasını desteklerken, kirada evi olanlar arasında bu oran yüzde 65. Enflasyondaki artışın yavaşlamasına paralel olarak konut fiyatlarının da dengeye oturması birkaç yılı bulacak. Maalesef, bu süreçte ev sahipleriyle kiracılar arasındaki tansiyon bir süre daha yüksek kalacak” değerlendirmesini yaptı.
Kaynak : Bloomberg HT
