Türkiye İstatistik Kurumu’nun yayımladığı Hayat Tabloları 2021-2023 verilerine göre ülkede doğuştan beklenen yaşam süresi geriledi.
Yeni doğmuş bir bireyin mevcut ölümlülük risklerine maruz kalması durumunda yaşaması beklenen ortalama yıl sayısı olarak tanımlanan “doğuşta beklenen yaşam süresi” Türkiye’de 2020-2022 döneminde 77,5 yıl iken 2021-2023 döneminde 77,3 yıl oldu.
Bu veri, veri setinin tutulmaya başladığı 2013 yılından itibaren görülen en düşük seviye oldu. 2013 yılında doğuşta beklenen yaşam süresi 78 yıl olarak kaydedilmişti.
Eğitim düzeyi yükseldikçe beklenen yaşam süresinin de uzadığı yorumu yapıldı. Türkiye doğuştan beklenen yaşam süresinde 27 üyeli Avrupa Birliği içinde 26. sırada yer aldı.
Kadınların erkeklerden 5,3 yıl daha uzun yaşadı
Verilere göre, Türkiye’de 2020-2022 döneminde erkeklerde 74,8 yıl olan doğuşta beklenen yaşam süresi, 2021-2023 döneminde 74,7 yıl, kadınlarda ise 80,3 yıl iken 80 yıl oldu. Genel olarak kadınlar erkeklerden daha uzun süre yaşamakta olup erkekler ve kadınlar arasındaki doğuşta beklenen yaşam süresi farkı 5,3 yıldır.
Çalışma çağının başlangıcı olan 15 yaşındaki kişilerin ortalama kalan yaşam süresi 63,5 yıl oldu. Erkekler için bu süre 60,9 yıl iken kadınlarda 66,1 yıl oldu.
Beklenen yaşam süresi 30 yaşındaki kişiler için 49,1 yıl
Türkiye’de, 30 yaşında olan bir kişinin kalan yaşam süresi ortalama 49,1 yıl oldu. Erkekler için bu süre 46,6 yıl iken kadınlarda 51,5 yıl oldu. Bu yaş için kadın ve erkek arasındaki beklenen yaşam süresi farkı 4,9 yıldır.
Türkiye genelinde, 50 yaşında olan bir kişinin kalan yaşam süresi ortalama 30,1 yıl oldu. Erkekler için bu süre 27,8 yıl iken kadınlarda 32,3 yıl oldu.
En uzun yaşam süresi Tunceli’de
Doğuşta beklenen yaşam süresinin en yüksek olduğu il 80,8 yıl ile Tunceli oldu. Tunceli’yi, 79,7 yıl ile Şırnak ve Mardin takip etti. Beklenen yaşam süresinin en düşük olduğu il ise 76,1 yıl ile Kilis oldu. Kilis’i, 76,2 yıl ile Gaziantep ve 76,8 yıl ile Adana izledi.
İstanbul’da doğuşta beklenen yaşam süresi 78,6 , Ankara’da 79,2 yıl
En fazla nüfusun bulunduğu İstanbul, doğuşta beklenen yaşam süresinde 78,6 yıl ile Türkiye ortalamasının üstünde yer aldı. Bu değer, erkeklerde 75,8 yıl iken, kadınlarda 81,3 yıl oldu.
Doğuşta beklenen yaşam süresinde Ankara 79,2 yıl ile Türkiye ortalamasının üstünde yer aldı. Bu değer, erkeklerde 76,5 yıl iken kadınlarda 81,8 yıl oldu.
Eğitim düzeyi yükseldikçe beklenen yaşam süresinin uzadığı görüldü
Türkiye’de eğitim düzeyine göre beklenen yaşam süresi incelendiğinde; eğitim düzeyi yükseldikçe beklenen yaşam süresinin de uzadığı görüldü. Her yaştaki beklenen yaşam süresi, düşük eğitime sahip kişiler arasında daha az olurken, artan eğitim düzeyi ile birlikte beklenen yaşam süresinin de arttığı tespit edildi.
Cinsiyet ayrımında, eğitim düzeyine göre beklenen yaşam süresine bakıldığında, hem erkek hem de kadınlarda eğitim düzeyi yükseldikçe beklenen yaşam süresinin de arttığı tespit edildi. Ortaöğretim altı eğitim seviyesi ile yükseköğretim eğitim seviyesine sahip 30 yaşındaki kişilerin beklenen yaşam süreleri arasındaki farkın 5 yıl civarında olduğu görüldü.
Kaynak : Bloomberg HT
