Bugüne kadar gezegen savunması dendiğinde akla çoğunlukla Dünya’ya tehdit oluşturabilecek yakın-uzay cisimleri, özellikle de Güneş Sistemi’nden gelen asteroit ve kuyruklu yıldızlar geliyordu. NASA ve uluslararası gözlem ağları, uzun yıllardır olası çarpışma senaryolarını bu yakın-uzay cisimlerine göre şekillendiriyordu. Ancak şimdi ilk kez, yıldızlararası kökenli bir gök cismi de bu kapsamın içine alındı. Söz konusu bu yıldızlararası cisimise son haftalarda tuhaf teorilerine konu olan 3I/ATLAS.
3I/ATLAS İçin Gezegen Savunma Protokolleri Aktifleştirildi
NASA’nın da üyesi olduğu Uluslarası Asteroit Uyarı Ağı (IAWN), 3I/ATLAS isimli yıldızlararası cisim için gezegen savunma protokollerini resmen aktifleştirdi. Bu karar, hem bilim dünyasında hem de kamuoyunda önemli bir dönüm noktası olarak görülüyor; çünkü iç Güneş Sistemi kökenli olmayan bir cismin ilk kez savunma tatbikatı kapsamına alınması, mevcut stratejilerin gelecekte nasıl evrileceğine dair yeni soruları da beraberinde getiriyor.
IAWN tarafından bu hafta başlatılan süreç, Güneş Sistemi dışından gelen 3I/ATLAS’ın izlenmesini zorunlu bir uluslararası gözlem egzersizine dönüştürüyor. NASA, cismin Dünya için herhangi bir tehdit oluşturmadığını özellikle vurgulasa da bu programdaki tüm ülkelerin gözlem araçlarını kullanarak 3I/ATLAS’ın takip edilmesine yardımcı olmasını zorunlu kıldı. Tahmin edebileceğiniz gibi bu da sosyal medyada çeşitli komplo teorilerinin ortaya çıkmasına sebep oldu. Kimi kullanıcılar bunun açıklanmayan bir riske gizlice hazırlanmak için atılmış bir adım olduğunu öne sürüyor. Ancak gerek NASA, gerekse bilim insanları, bunun son derece faydalı olabilecek bir tatbikat için yaklanmış bir fırsattan ibaret olduğunun altını çiziyor.
Temmuz 2025’te Şili’deki NASA destekli ATLAS teleskop sistemi tarafından keşfedilen 3I/ATLAS, insanlığın gözlemlediği üçüncü yıldızlararası cisim olma özelliğini taşıyor. 29 Ekim 2025’te Güneş’e 1,36 astronomik birim mesafeden en yakın geçişini yapacak olan kuyruklu yıldız, 19 Aralık’ta Dünya’ya 1,8 astronomik birime kadar yaklaşacak. Bu uzaklık güvenli kabul edilse de asıl zorluk, yörüngesinin tahmin edilmesinde yatıyor. Zira yıldızlararası cisimler, uçucu malzemeleri ve beklenmedik jetleşmeleri nedeniyle klasik modellerle takip edildiğinde büyük ölçüde hata payı üretebiliyor.
NASA öncülüğündeki bu gezegen savunma tatbikatının başlıca amacı da bu belirsizliği mümkün olduğunca ortadan kaldırmak olacak. Bu nedenle 7 Kasım’a kadar zorunlu kayıt, 10 Kasım’da teknik çalıştay, 27 Kasım 2025 – 27 Ocak 2026 tarihleri arasında ise küresel gözlem penceresi uygulanacak.
Sonuç olarak NASA ve IAWN’ın yürüttüğü bu tatbikat, Dünya için herhangi bir acil risk taşımıyor. Ancak, gezegen savunmasında yeni bir sayfa açıldığı açık. Bu çalışma, bir kriz senaryosundan çok, insanlığın yıldızlararası cisimleri tespit etme, izleme ve anlamlandırma kapasitesinin gerçek bir stres testi olarak görülüyor. Gelecekte benzer cisimlerin daha sık ziyaretçi olacağı düşünülürse, 3I/ATLAS tatbikatı muhtemelen bu alandaki yeni standardın ilk örneği olarak tarihe geçecek.
Kaynak : https://www.donanimhaber.com/nasa-ilk-gezegen-savunma-tatbikatini-baslatti–197685
