Son yıllarda askeri alanda yapay zeka destekli otonom sistemler giderek daha fazla önem kazanırken, hava kuvvetleri doktrinleri de köklü bir değişimden geçiyor. ABD ordusu, uzun süredir İHA’lardan savaş uçaklarına kadar pek çok platformda otonom uçuş ve yapay zeka destekli karar verme mekanizmaları üzerine çalışıyor. Geçtiğimiz yıl, yapay zekanın kontrol ettiği bir F-16’nın insan pilotla simüle bir it dalaşında yarışması bu alandaki en çarpıcı örneklerden biriydi. Aynı yapay zeka pilotu şimdi tamamen pilotsuz, pist gerektirmeyen ve GPS olmadan da görev yapabilen yeni bir platformda karşımıza çıktı. ABD merkezli Shield AI, bu hafta düzenlenen etkinlikte X-BAT adını verdiği otonom VTOL (dikey iniş-kalkış yapabilen) “savaş uçağını” resmen tanıttı.
X-BAT, bir savaş uçağı olarak lanse edilmiş olsa da aslında SİHA ile savaş uçağı arasında konumlandırabileceğimiz bir ara tür olarak karşımıza çıkıyor.
X-Bat; İniş Pistine, Pilota veya GPS’e İhtiyaç Duymuyor
X-BAT’ın en dikkat çekici özelliği, Shield AI tarafından geliştirilen Hivemind isimli yapay zekâ sistemiyle uçuyor olması. Aynı sistem, geçtiğimiz yıl yapay zekâ F-16 testlerinde de kullanılmıştı. Ancak X-BAT bu teknolojiyi bir adım ileri taşıyor: Uçak, GPS bağlantısı, haberleşme ağı veya insan pilotun uzaktan kontrolüne ihtiyaç duymadan tek başına görev icra edebiliyor.
Shield AI, Business Insider’a yaptığı açıklamada X-BAT’in tek bir art yakıcı jet motoruyla çalıştığını ve görevlerini GPS veya kesintisiz iletişim olmadan da tamamlayabildiğini belirtti. Çok rollü bir savaş uçağı olarak tasarlanan X-BAT; taarruz, elektronik harp, keşif ve istihbarat görevlerinde kullanılabiliyor. 50.000 feet irtifaya çıkabilen ve 2.000 deniz mili (yaklaşık 3.700 km) menzile sahip bu uçak, ister bağımsız şekilde uçabiliyor isterse insan pilotlu uçaklara “kanat arkadaşı” olarak eşlik ediyor.
X-BAT’in hızıyla ilgili resmi bir veri henüz açıklanmış değil. Shield AI, uçağın maksimum süratini “gizli bilgi” olarak nitelendirdiği için paylaşmamayı tercih etti. Ancak kullanılan jet motoru sınıfı ve savunma kaynaklarındaki değerlendirmeler, uçağın en azından yüksek subsonic veya kısa süreli süpersonik hızlara çıkabilecek şekilde tasarlandığını gösteriyor. Buna karşın VTOL mimarisi, geleneksel savaş uçaklarına kıyasla sürekli süpersonik uçuşu zorlaştıran mühendislik kısıtları barındırıyor. Bu nedenle X-BAT’in hız profili büyük ihtimalle yüksek süratli, ancak ağırlıklı olarak görev odaklı ve esnek operasyon avantajını önceleyen bir yapıda olacak; yani bilinen savaş jetlerinden çok daha yavaş olmasa da onlardan farklı bir kullanım alanına sahip olacak.
Yaklaşık 8 metre uzunluğunda ve 12 metre kanat açıklığında olan X-BAT, hem hava-hava hem de hava-yer füzeleri taşıyabiliyor. Daha büyük mühimmatlar için harici silah istasyonları da bulunuyor. Pist gerektirmediği için amfibik savaş gemileri, adalar ya da hatta ticari konteyner gemileri bile bu uçakların kalkış platformu hâline gelebilecek. Shield AI’nin uçak mühendisliği kıdemli başkan yardımcısı Armor Harris’e göre X-BAT, ABD’nin tüm kuvvet birimleri tarafından kullanılabilir şekilde tasarlandı; Donanma, Hava Kuvvetleri, Deniz Piyadeleri, Kara Kuvvetleri veya müttefik ordular dâhil.
Şirketin bu haftaki lansman etkinliğinde, X-BAT hem askeri liderlere hem de savunma sanayisi temsilcilerine tanıtıldı. İlk uçuşun 2026 yılında gerçekleştirilmesi, seri üretimin ise 2029’da başlaması planlanıyor.
https://www.youtube.com/embed/OnpuNlE3UxU
Kaynak : https://www.donanimhaber.com/abd-den-pilot-gerektirmeyen-yeni-nesil-savas-ucagi-x-bat–197738
