Plazmanın kontrolünün ve kararlılığının sağlanması, füzyon enerjisinin daha güvenilir bir enerji kaynağı hâle gelmesinin önündeki en önemli engel olmaya devam ediyor. Füzyon reaksiyonları, Güneş’in merkezinde gerçekleşen süreçleri Dünya üzerinde taklit etmeye çalıştığı için yüz milyonlarca derece sıcaklığa ulaşan plazmayı denetim altında tutmak hiç de kolay olmuyor. Bu nedenle, araştırmacılar onlarca yıldır füzyon reaktörlerinin davranışlarını anlamak ve optimize etmek için karmaşık simülasyonlara başvuruyordu. Ancak bu simülasyonlar genellikle haftalar süren süper bilgisayar işlemleri gerektiriyordu. Ancak yapay zeka alanında yaşanan atılım, şimdi bu süreyi saniyelere indiriyor.
Nvidia ve General Atomics, dün Washington’da düzenlenen Nvidia GTC konferansında füzyon reaktörleri için geliştirilen ilk yapay zeka destekli dijital ikizi tanıttı. Bu “dijital ikiz”, plazma simülasyon sürelerini haftalardan saniyelere indirerek füzyon araştırmalarında devrim niteliğinde bir dönemin kapılarını aralıyor. General Atomics füzyon veri bilimi lideri Raffi Nazikian, “Artık reaktör senaryolarını sanal ortamda, fiziksel ekipmana zarar verme riski olmadan test edebiliyoruz. Bu etkileşimli dijital ikiz, füzyon araştırmalarında oyunun kurallarını değiştiriyor,” diyor. Şu anda 100 farklı kurumdan 700 bilim insanı, bu platform üzerinden ortak testler ve simülasyonlar gerçekleştirebiliyor.
Füzyon Reaktörünün Nasıl Davranacağı Dijital İkiz Üzerinden Simüle Edilebiliyor
Bu dijital ikiz, Nvdia GPU’ları üzerinde çalışan üç farklı yapay zeka vekil modelinden güç alıyor. Bu modellerden EFIT, plazma dengesini hesaplıyor; CAKE, plazma sınırlarını tahmin ediyor; ION ORB ise kaçan iyonların ısı yoğunluğunu öngörüyor. Argonne Leadership Computing Facility’deki Polaris ve NERSC’teki Perlmutter gibi süper bilgisayarlarda eğitilen bu modeller, karmaşık plazma davranışlarını fizik tabanlı hesaplamalara kıyasla binlerce kat daha hızlı simüle edebiliyor.
Sistem, Nvidia Omniverse platformu üzerinde inşa edilmiş durumda. Omniverse; sensör verilerini, fizik temelli simülasyonları, mühendislik modellerini ve yapay zeka tahminlerini tek bir dinamik ortamda birleştiriyor. Bu sayede araştırmacılar, “ya şöyle olursa” tarzı senaryoları anında test edebiliyor, reaktör tasarımlarını optimize edebiliyor ve olası hataları deney öncesinde tespit edebiliyor.
Yapay zekâ destekli bu yaklaşım, füzyon enerjisinin en temel sorununa doğrudan yanıt veriyor: plazma kararlılığını gerçek zamanlı biçimde kontrol edebilmek. Daha önce haftalar süren fizik temelli simülasyonlarla elde edilebilen sonuçlar, artık saniyeler içinde hesaplanabiliyor.
Özellikle yapay zekâ veri merkezlerinin hızla artan enerji talebi göz önüne alındığında, sınırsız ve temiz füzyon enerjisine her zamankinden daha fazla ihtiyaç duyulduğu açık. Bu yüzden, Nvidia ve General Atomics’in ortak çalışması yalnızca füzyon enerjisi araştırmalarında değil, genel anlamda enerji bilimi ve yüksek performanslı hesaplama alanında da bir paradigma değişiminin habercisi olabilir.
Kaynak : https://www.donanimhaber.com/nvidia-omniverse-fuzyon-reaktorlerini-dijitalde-simule-ediyor–197894
