OpenAI, uzun süredir devam eden tartışmalı yeniden yapılanma sürecini tamamlayarak hem yeni bir kurumsal yapıya geçti hem de Microsoft ile kapsamlı bir iş birliği anlaşması imzaladı. Şirketin açıklamasına göre bu yeni düzenleme yalnızca gelecekteki tüketici donanımı projelerini değil, aynı zamanda yapay genel zeka (AGI) geliştirildiğinde atılacak adımları da netleştiriyor.
OpenAI için yeni dönem
OpenAI’ın kâr amaçlı kolu artık “OpenAI Group PBC” adıyla bir kamu yararına çalışan şirket (public benefit corporation) statüsünde faaliyet gösterecek. Kâr amacı gütmeyen kolu ise “OpenAI Foundation” adını aldı ve kâr amaçlı yapıdaki hisseleri yaklaşık 130 milyar dolar olarak değerlendirildi. Bu yapı, ilk etapta 25 milyar dolarlık bir bütçeyle sağlık, hastalık araştırmaları ve “yapay zeka dayanıklılığı” konularına odaklanacak. Ayrıca, OpenAI’ın piyasa değeri belirli bir eşiği aştığında vakıf ilave hisse sahipliği kazanacak.
Bu gelişme, OpenAI’ın Kaliforniya ve Delaware başsavcılıklarıyla yürüttüğü uzun müzakereler sonucunda ortaya çıkabildi. Söz konusu makamların onayı olmadan yeniden yapılanma gerçekleşemiyordu. Süreç aynı zamanda Elon Musk ile yaşanan hukuki mücadelenin de gölgesinde ilerledi. 2015’te OpenAI’ı kuran Musk, şirketin yön değişikliğine karşı çıkarak hem OpenAI’a hem de CEO Sam Altman’a dava açmıştı.
Öte yandan en başta OpenAI, tamamıyla kâr amacı güden bir yapıya dönüşmeyi planlıyordu. Ancak son düzenlemeyle, OpenAI Foundation şirket üzerinde 100 milyar dolara kadar hisse sahibi olmaya ve genel gözetim yetkisini sürdürmeye devam edecek. Bir süredir en çok tartışılan konu, OpenAI’ın vakıf yapısının gelecekte geliştirilecek olası AGI teknolojisi üzerindeki denetimini koruyup korumayacağıydı. İnsan bilişsel kapasitesini eşitleyecek veya aşacak sistemler olarak tanımlanan AGI, hem OpenAI hem de rakiplerinin milyarlarca dolarlık yatırımlar yaptığı nihai hedef konumunda.
Microsoft ile anlaşmada kritik yenilikler
Yapılan yeniden yapılanma ile birlikte OpenAI, Microsoft ile yeni bir stratejik anlaşma imzalayarak iki şirketin 2019 yılındaki anlaşmalarında var olan önemli kısıtlamaları ortadan kaldırdı. Microsoft, önceden kâr amaçlı yapıdaki yüzde 32,5’lik hissesini yeni düzenlemede yaklaşık yüzde 27’ye düşürmüş durumda. Bu payın 135 milyar dolar civarında bir değere sahip olduğu belirtiliyor. Microsoft, 2019’da OpenAI’a 13,8 milyar dolar yatırım yapmıştı.
Yeni anlaşmayla birlikte, iki şirket arasındaki en büyük belirsizliklerden biri olan “AGI maddesi” netleştirildi. Artık AGI’nin geliştirildiği iddiası yalnızca OpenAI tarafından değil, bağımsız bir uzman paneli tarafından da doğrulanmak zorunda. Ayrıca, Microsoft’un OpenAI teknolojisi üzerindeki fikri mülkiyet hakları 2032 yılına kadar uzatıldı ve AGI sonrası modelleri de kapsayacak şekilde genişletildi. Buna karşın Microsoft’un bu hakları belirli sınırlar içinde kalıyor. Şirketin araştırma temelli fikri mülkiyet erişimi 2030’a kadar veya uzman panelinin AGI’nin doğrulandığı tarihi esas alınarak son bulacak. Ayrıca, taraflar arasındaki gelir paylaşımı (%20) anlaşması da korunuyor ancak ödemeler daha uzun bir sürece yayılacak.
Dikkat çeken bir diğer yenilik ise Microsoft’un OpenAI’ın tüketici donanımı projelerinde artık herhangi bir fikri mülkiyet hakkına sahip olmayacak olması. Bu da, Apple’ın efsanevi tasarımcısı Jony Ive ile geliştirildiği bilinen gizemli cihazın tamamen OpenAI’ın kontrolünde olacağı anlamına geliyor.
Yeni anlaşma ayrıca ortaklığın daha esnek hale gelmesini sağladı. OpenAI artık üçüncü taraflarla iş birliği yapabilecek, bazı modellerini açık ağırlık (open weight) olarak yayımlayabilecek. Microsoft’un öncelikli bulut sağlayıcısı olma hakkı da sona erdi. Buna karşın şirket, Azure hizmetlerinden ek 250 milyar dolarlık bir alım yapmayı taahhüt etti.
Microsoft da artık bağımsız olarak veya başka ortaklarla birlikte AGI geliştirme hakkına sahip. Şirketin OpenAI’ın teknolojisini kullanarak AGI üretmesi durumunda modeller belirli işlem gücü kotalarına tabi olacak.
Tüm bu yeniden yapılanma süreci OpenAI için aslında bir seçenek değil, bir zorunluluk konumundaydı. OpenAI, onlarca altyapı anlaşması imzalayarak daha önce bir şirket açısından görülmemiş bir sorumluluğun altına girdi. Şirketin, önümüzdeki birkaç yıl içinde 30 GW’lık veri merkezi altyapısı kurmak için 1,4 trilyon dolarlık finansal yükümlülüğü bulunuyor. OpenAI’a göre her GW’lık kurulumun maliyeti 50 milyar dolar.
Kaynak : https://www.donanimhaber.com/openai-da-yeni-sayfa-acildi-agi-icin-yeni-microsoft-anlasmasi–197888
