Fotovoltaik paneller ile güneşten direkt elektrik enerjisi üretmek çok kolay. Hatta bir kaç panelle evlerin çatısında 30 yıl bakım yapmadan çalıştırabiliyoruz ama bu sistemler sadece güneşin olduğu zamanlarda elektrik üretiyor. Bu sistemlerin bir sürü avantajı olsa da şebekenin düzgün çalışması için aşırı talep zamanı olan gece vakitlerinde elektrik üreten bir güneş enerji santraline ihtiyacımız var. Aksi taktirde bu yenilenebilir enerjiyi pahalı bataryalarda depolamamız veya fosil kullanan doğalgaz çevrim santrallerine başvurmamız gerek.
Yoğunlaştırılmış güneş enerjisi santralleri (CSP) işte da tam bu şekilde kesintisiz enerji sağlamak için geliştirildi. Bu tip santralde üretilen fazla enerji, yüksek sıcaklıkta eriyen tuz depolarında tutuluyor. Böylece gece gündüz üretilen enerjinin bir kısmı talebin roket hızıyla arttığı akşam saatlerinde şebekeye aktarılıyor. Böylece güneş enerjisi ilk kez gerçek anlamda kesintisiz hale geliyor.
Bu sistemlerde binlerce güneş takipli ayna (heliostat), güneş ışığını yüksek bir kulenin tepesindeki alıcıya yönlendiriyor. Işığı yüzde 94 oranında yansıtmayı başarıyar ve burada 600 °C’ye kadar ulaşan sıcaklık, erimiş sıvı haldeki tuzlara aktarılıyor. Bu sıcak tuzlar, enerji ihtiyacının arttığı akşam saatlerinde türbinlerde elektrik üretmek için kullanılıyor.
Bu teknoloji özellikle PV gelişmeden önce çok büyük gelecek vaad ediyordu. Fakat PV’nin yaygınlaşması ve CSP’deki yüksek maliyetler nedeniyle batı ülkeleri pek tercih etmedi. Çin bu maliyetleri PV’ye tekrar yaklaştıracak yatırımları yapıyor ve sistemi gece gündüz çalışacak hale getirerek verimi artırıyor. Dünyanın en büyük barajını yapan China Three Gorges (CTG) şirketi, şimdi de dünyanın en büyük çöllerinden biri olan Gobi çölünde toplam 100 MW’lık iki kuleli CSP santralini hayata geçiriyor. Sistemde 200 metrelik iki kule ve 27 bin adet hareketli ayna kullanılıyor. Bu CSP projesi 400 MW’lık rüzgar türbini ve 200 MW’lık bir PV içeren toplam 700 MW kapasiteli büyük bir projenin içinde yer alıyor. Çok az yağmur yağan ve yıllık 3000 saat güneşlenme süresine sahip Gobi çölünde bu yenilenebilir enerji kompleksi 180 GWh elektrik üreterek, 177 bin evin ihtiyacını karşılayacak. Böyle farklı yenilebilir enerji kaynaklarını kullanmanın en iyi yanı yerleşim yerlerinden çok çok uzağa kurduğunuz tesise döşeyeceğiniz iletim hattını her daim yüksek verim ile kullanımda tutması. Yani güneşin az olduğu zamanlarda rüzgar devreye girerken, gece saatlerinde erimiş tuzlar devreye girecek.
Bu projeyi diğerlerinden ayıran en önemli yenilik, 100 MW’lık tek bir kule yerine 50 MW’lık iki kule kullanılması. İki kulenin arasında kalan aynalar ortak kullanılıyor. Böylece verim tek kuleli sisteme göre %25 artıyor. İki kuleden gelen enerji tek bir 100 MW’lık türbinde birleştiriliyor. Gündüz yakalanan fazla enerji tuz tankında depolanıyor. Bu depoların depolama kapasitesi ise 600 MWh. Sabah saatlerinde doğu tarafındaki aynalar, akşamları ise batı tarafındakiler aktif çalışarak gün boyu maksimum enerji topluyor. İleride birden fazla kuleli bir sistem yaparak verimi daha da arttırmayı planlanıyorlar.
https://www.youtube.com/embed/I53syuTUHtg
Kaynak : https://www.donanimhaber.com/cin-yogunlastirilmis-gunes-enerjisi-verimliligini-yuzde-25-artirdi–198065
