ABD ve Çin’in Ay’a dönüş yarışı sürerken, özel sektör de uydumuzun yüzeyinde gizlenen milyarlarca dolarlık kaynakların peşine düştü. Helsinki merkezli kriyojenik teknoloji şirketi Bluefors, Ay madenciliği girişimi Interlune ile yaptığı anlaşmayla Ay’dan çıkarılacak 10 bin litre helyum-3 satın almayı kabul etti. Yaklaşık 300 milyon dolarlık bu anlaşma, Ay madenciliğinde ticari dönemin başlangıcı olarak görülüyor.
Hedef Ay’daki Helyum-3
Helyum-3, helyumun kararlı bir izotopu ve geleceğin enerji kaynağı olarak büyük ilgi görüyor. Bu madde, füzyon reaktörlerinde yakıt olarak kullanılabileceği gibi kuantum bilgisayarlarının soğutulmasında da kritik bir rol üstlenebilir. Ancak Dünya’da neredeyse yok denecek kadar az bulunuyor. Ay’da ise Güneş rüzgarları sayesinde çok daha yaygın miktarda bulunuyor.
Öte yandan Interlune, Ay yüzeyinden helyum-3 çıkarmanın ekonomik açıdan uygulanabilir olduğunu kanıtlamak zorunda. Şirketin kazı makineleri, yeterli miktarda izotopu elde etmek için milyonlarca ton regoliti (Ay toprağı) işlemden geçirmek zorunda kalabilir. Ayrıca, bu kadar ağır ekipmanın Ay’a taşınması astronomik maliyetler gerektiriyor. Bu nedenle proje, hem teknolojik hem finansal olarak büyük bir risk taşıyor. Buna rağmen Interlune yalnız değil. Ay kaynaklarını ticari olarak değerlendirmeyi hedefleyen geniş bir ekosistem oluşmuş durumda. Jeff Bezos’un Blue Origin’i, geçtiğimiz ay Ay yörüngesinden helyum-3 ve su buzu dahil kaynakları haritalamak, ardından yüzeyde doğrulayıp yerinde kullanıma açmak için bir anlaşma imzaladı.
Uzmanlar, Ay’daki su buzunun da en az helyum-3 kadar stratejik olduğuna dikkat çekiyor. Su, içme suyu, oksijen ve roket yakıtına dönüştürülebiliyor. Bu da, Ay yüzeyinde uzun süreli insanlı üslerin kurulması için hayati önem taşıyor.
Gelecek yıl ölçüm yapılacak
Ancak tüm bu planlar halen teorik aşamada. NASA’nın öngördüğü Ay ekonomisi, gerçekleşse bile yıllar sürecek bir gelişim sürecine ihtiyaç duyacak. SpaceX gibi şirketler, Dünya ile Ay arasında yeniden kullanılabilir ulaşım sistemleri geliştirmeye henüz yeni başlamış durumda.
Üstelik Ay’daki helyum-3 miktarı tam olarak bilinmiyor ve bu izotopun füzyon reaktörlerinde gerçekten verimli bir enerji kaynağı olarak kullanılabileceği de henüz kanıtlanmış değil. Yine de Interlune umutlu. Şirket, gelecek yıl Astrobotic’in Griffin-1 iniş aracıyla Ay’a göndereceği çok spektrumlu bir kamera sayesinde yüzeydeki helyum-3 yoğunluğunu ölçmeyi planlıyor.
Kaynak : https://www.donanimhaber.com/ay-madenciliginde-dev-adim-helyum-3-anlasmasi-imzalandi–198109
