Çin’in yeniden kullanılabilir roket programında kritik bir eşik olarak görülen Zhuque-3’ün ilk deneme uçuşu, kalkış ve yörüngeye ulaşma aşamalarında başarılı olsa da iniş sırasında yaşanan ciddi bir arıza nedeniyle şiddetli bir patlamayla sonuçlandı. Aracın üreticisi Landspace, buna rağmen uçuşun teknik hedeflerinin büyük bölümünün doğrulandığını vurguluyor.
Yörüngeye ulaştı ama inemedi
Landspace tarafından geliştirilen 66 metre uzunluğundaki paslanmaz çelik gövdeli Zhuque-3, 2 Aralık’ta Gobi Çölü’ndeki Jiuquan Uzay Üssü’nden fırlatıldı. Metan ve sıvı oksijenle çalışan itki sistemi kullanan roket, tek kullanımlık ikinci aşamasını sorunsuz biçimde yörüngeye yerleştirdi. Şirketten yapılan açıklamada aracın, atmosfere yeniden girişte planlandığı gibi davrandığı bildirildi. Ancak iniş motorlarından birinin son frenleme manevrası sırasında devre dışı kaldığı, bunun da kısa sürede yangına ve kontrol kaybına yol açtığı belirtildi.
Landspace arızanın kaynağına yönelik teknik incelemenin sürdüğünü açıkladı. Buna karşın şirket, uçuşun Çin adına önemli bir kilometre taşı olduğunu savunuyor. Açıklamada denemenin beklenen teknik doğrulamaları sağladığı, özellikle geri dönüş sistemi, motor kısma kabiliyeti ve kontrol mekanizmalarının test edildiği ifade edildi.
Zhuque-3’ün tasarımı, yaygın olarak kullanılan SpaceX Falcon 9 mimarisine benzerliğiyle dikkat çekiyor. Her iki roket de yeniden kullanılabilir birinci aşama ve tek kullanımlık üst kademe düzeniyle çalışıyor. Ancak Zhuque-3’te görev yapan Tianque-12A motorları metan–sıvı oksijen karışımıyla çalışırken, Falcon 9’un Merlin motorları kerosen–sıvı oksijen yakıtı kullanıyor. Zhuque-3’ün alçak Dünya yörüngesine 18.300 kilogram yük taşıyabildiği, Falcon 9’un ise 22.800 kilogram kapasite sunduğu belirtiliyor.
Landspace daha önce Zhuque-2 ile Temmuz 2023’te yörüngeye ulaşarak dünyanın ilk metanla çalışan roketi unvanını kazanmıştı. Bu yakıt seçimi, son yıllarda SpaceX’in Raptor motorlarının da kullandığı metan-sıvı oksijen teknolojisiyle birlikte yeni nesil roketlerde giderek daha yaygın hale geliyor.
Kaynak : https://www.donanimhaber.com/cin-in-yeniden-kullanilabilir-roketi-ilk-ucusunda-patladi–199332
