Bilim insanları, DNA’yı onarabilen ve doku hasarını iyileştiren deneysel bir ilaç geliştirdi. TY1 adı verilen bu ilaç, kalp krizi, iltihabi hastalıklar ve diğer durumlarda zarar gören dokuları düzeltmeye yönelik yeni bir ilaç sınıfının ilk prototipi olarak öne çıkıyor.
Yeni bir ilaç sınıfının ilk örneği
TY1, vücutta doğal olarak bulunan bir RNA molekülünün laboratuvar ortamında üretilmiş bir versiyonu. Araştırma ekibi, TY1’in TREX1 geninin aktivitesini artırdığını, bu sayede bağışıklık hücrelerinin hasarlı DNA’yı temizlediğini ve dokuların onarılmasına katkı sağladığını gösterdi.
TY1’in geliştirilme süreci yirmi yılı aşkın bir geçmişe sahip. Buluşun başlangıç noktası, Johns Hopkins Üniversitesi’ndeki laboratuvarda insan kalp dokusundan progenitör hücrelerin izole edilmesine uzanıyor. Kök hücrelere benzer özellikler taşıyan progenitör hücreler, daha odaklı bir biçimde yeni sağlıklı doku oluşturabiliyor ve kalp rejenerasyonuna katkıda bulunuyor.
Cedars-Sinai’de yürütülen çalışmalarda Ahmed Ibrahim, kalp progenitör hücrelerinin RNA molekülleriyle dolu küçük kesecikler, yani eksozomlar saldığını keşfetti. Bu keseciklerdeki RNA’lar, yaralı dokuların onarılmasını ve yeniden oluşumunu yönlendiriyor. Cedars-Sinai Smidt Kalp Enstitüsü Direktörü Eduardo Marban, TY1’in kök hücre kullanmadan vücudu onarma olanağı sunduğunu ve bunun “ekzomer” olarak adlandırılan yeni bir ilaç sınıfının ilk örneği olduğunu vurguluyor. TY1, mevcut RNA ilaçlarının yapısına sahip ve doğal versiyonu gibi işlev görüyor. İlacın temel işlevi, TREX1 genini aktive ederek hasarlı DNA etrafındaki bağışıklık hücrelerinin etkinliğini artırmak böylece DNA’daki hasarın temizlenip dokuların onarılmasını sağlamak. Bu süreç özellikle kalp krizi sonrasında oluşan hasarı minimize ederek iyileşmeyi hızlandırıyor.
İlginç bir şekilde TY1’in etkisi yalnızca kalp dokusu ile sınırlı değil. Ibrahim, DNA onarımının artırılmasıyla otoimmün hastalıklar gibi vücudun kendi sağlıklı dokularına saldırdığı durumlarda da TY1’in potansiyel fayda sağlayabileceğini ifade ediyor. Bu mekanizma, doku iyileştirmede tamamen yeni bir yaklaşım sunarak çeşitli hastalıklar için yeni tedavi seçeneklerinin önünü açıyor.
Hayvan modellerinde başarılı sonuçlar alınmasının ardından TY1 insanlarda klinik denemelere tabi tutulacak. Eğer beklenen performans gösterilirse bu ilaç, ani gelişen olaylar ve kronik inflamasyon durumlar nedeniyle oluşan hücresel hasarın giderilmesinde yeni bir dönemin kapılarını aralayacak.
Kaynak : https://www.donanimhaber.com/dna-hasarini-onarabilen-turunun-ilk-ornegi-ilac-gelistirildi–199378
