Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA), Şubat ayında düzenlenen dron saldırısının Çernobil nükleer reaktörünü örten dev koruma yapısında kalıcı bir hasara yol açtığını ve yapının artık temel işlevini yerine getiremediğini açıkladı. Ukrayna’nın Rusya’yı sorumlu tuttuğu saldırı, 2019’da tamamlanan ve 1,5 milyar euroya mal olan yeni koruyucu dış kabuğunda yaklaşık 15 metrekarelik bir delik açmıştı.
Çernobil’in çatısında 15 metrelik delik açıldı
IAEA’nın geçtiğimiz hafta gerçekleştirdiği detaylı inceleme, çelik yapıdaki etkinin koruyucu kabiliyeti ciddi biçimde azalttığını ortaya koydu. Yapılan açıklamada yapının birincil güvenlik fonksiyonlarını kaybettiği belirtildi. Ajans Direktörü Rafael Grossi’ye göre bölgede bazı ilk tamirler yapılmış olsa da koruma yapısının uzun vadeli güvenliğini sağlamak için acil ve kapsamlı bir bakım gerekli.
Çernobil’deki bu kritik yapı, 1986’daki patlama sonrasında Sovyetler tarafından alelacele inşa edilen ve yalnızca 30 yıllık kullanım ömrüne sahip “beton lahit”in güvenli biçimde sökülmesini ve altında kalan reaktör kalıntıları ile erimiş nükleer yakıtın kontrollü şekilde temizlenmesini sağlamak üzere tasarlanmıştı. Çok katmanlı çelik kubbe, radyasyon, nem, aşırı sıcaklık değişimleri ve şiddetli rüzgâr gibi dış etkenlere karşı dayanıklı olacak şekilde geliştirilmişti. Yapı, reaktörün hemen yanında montajı tamamlandıktan sonra ray sistemi üzerinde kaydırılarak 2019’da nihai konumuna oturtulmuştu. Birleşmiş Milletler’in 14 Şubat tarihli raporuna göre Ukrayna makamları, saldırıda yüksek patlayıcı başlıklı bir dronun reaktör bölgesine isabet ettiğini ve dış kaplamada yangına yol açan bir delik açtığını aktardı. Kiev yönetimi saldırının Rusya tarafından gerçekleştirildiğini savunurken Moskova iddiaları reddetti. Buna karşın rapor, saldırı sonrası ölçümlerde radyasyon seviyelerinin normal ve stabil kaldığını, herhangi bir sızıntı tespit edilmediğini kaydetti.
Radyasyon riski artıyor
Çernobil bölgesi, Rusya’nın 2022 Şubat’ındaki işgalin ilk günlerinde Kiev’e yönelik ilerleyiş kapsamında yaklaşık bir ay boyunca Rus güçlerinin kontrolünde kalmıştı. IAEA’nın son ziyareti, aynı zamanda Ukrayna genelindeki savaş kaynaklı elektrik altyapı hasarlarını değerlendiren daha kapsamlı bir inceleme programıyla eş zamanlı yürütüldü.
Uzmanlar, koruma yapısındaki zafiyetin uzun vadede bölgede yürütülen nihai temizlik ve söküm çalışmalarını sekteye uğratabileceği uyarısında bulunuyor. Yetkililer, radyasyon riskinin şu an için değişmediğini ancak güçlü ve kalıcı bir onarım olmadan güvenlik marjının daralacağını belirtiyor.
Kaynak : https://www.donanimhaber.com/cernobil-in-koruyucu-kalkani-dron-saldirisinda-delindi–199419
