Dünya yörüngesindeki yoğunluk giderek artarken Starlink ile Çin’e ait bir uydu arasında yaşanan tehlikeli yakınlaşma uzay trafiğine yönelik tartışmaları yeniden gündeme taşıdı. Geçtiğimiz hafta meydana gelen olayda bir Çin uydusunun Starlink uydusuna yalnızca 200 metre mesafeden geçtiği açıklandı. Olası bir çarpışmanın ise son anda önlendiği belirtildi.
Felaket son anda önlendi
Olay, 9 Aralık Salı günü Çin’in Gobi Çölü’ndeki Jinquan Uydu Fırlatma Merkezi’nden gerçekleştirilen Kinetica 1 roketi fırlatmasının ardından yaşandı. Roket, dokuz uyduyu yörüngeye yerleştirdi. Starlink mühendislikten sorumlu başkan yardımcısı Michael Nicolls, bu uydulardan birinin Dünya yüzeyinden yaklaşık 560 kilometre yükseklikte seyreden bir Starlink uydusuna son derece yaklaştığını belirtti. Nicolls’e göre, söz konusu yakınlaşma Çinli operatörün yörünge verilerini yeterince paylaşmamasından kaynaklandı.
Nicolls, uydu operatörleri arasında efemeris olarak bilinen hassas yörünge bilgilerinin paylaşılmamasının uzayda tehlikeli durumlara yol açtığını vurguladı. Starlink ekibinin tespitlerine göre Kinetica 1 görevini yürüten operatör, halihazırda yörüngede bulunan uydularla çarpışma riskini en aza indirecek önlemleri almadan konuşlanma sürecini tamamladı.
Olayın ardından CAS Space, yani Kinetica 1 roketini işleten şirket, Starlink ile temas halinde olduklarını açıkladı. Şirket, tüm fırlatma pencerelerinin, yerde konuşlu uzay durumsal farkındalık sistemleri kullanılarak, bilinen uydu ve enkazlardan kaçınacak şekilde belirlendiğini savundu. Ancak CAS Space, sorumluluğu sınırlayan bir açıklama yaparak, olayın yük ayrılmasından yaklaşık 48 saat sonra, yani fırlatma görevinin fiilen sona erdiği bir aşamada meydana geldiğini ifade etti.
Gökyüzünde trafik artıyor
Starlink uyduları, önlerine çıkan nesnelerden kaçınmak için otomatik manevra yapabilme yeteneğine sahip. Ancak bu sistemin etkin çalışabilmesi için potansiyel risk oluşturan cisimlerin önceden bilinmesi gerekiyor. SpaceX verilerine göre, 2025’in ilk altı ayında Starlink uyduları çarpışma riskini önlemek amacıyla 144 binden fazla kaçınma manevrası gerçekleştirdi.
Yaşananların sorumluluğu netleşmemiş olsa da, tarafların hemfikir oldukları nokta düşük Dünya yörüngesinin her geçen gün daha da kalabalık hale geliyor olması. Bu yoğunluğun merkezinde ise Starlink yer alıyor. Güncel verilere göre halihazırda faal olan 9.300’den fazla Starlink uydusu Dünya yörüngesindeki aktif uyduların büyük bölümünü oluşturuyor. Artan trafik, Kessler Sendromu olarak bilinen ve çarpışmaların zincirleme şekilde kontrolden çıkabileceği teorik senaryoya dair endişeleri de artırıyor. Geçmiş verilere göre her bir Starlink uydusu çarpışmalardan kaçınmak için günde yaklaşık 300 manevra yapıyor. Bu sayı, 2023’e kıyasla neredeyse iki kat artmış durumda.
Buna rağmen ne SpaceX, ne de diğer uzay girişimleri fırlatmaları yavaşlatmayı planlamıyor. Aksine geçmişe göre daha hızlı fırlatmalar hedefleniyor.
Space yayın organının aktardığına göre, şu anda alçak Dünya yörüngesinde uydular ve enkaz dahil 24 binden fazla nesne izleniyor. Bu sayı, 2019’a kıyasla yüzde 76’lık bir artış anlamına geliyor. Mevcut eğilim sürerse, on yılın sonuna kadar aynı bölgede 70 bine kadar uydu faaliyet gösterebilir. Bu uyduların büyük bölümü, ABD, Çin ve Avrupa merkezli özel ve kamu destekli uzaydan internet takımyıldızları için konuşlandırılıyor.
Kaynak : https://www.donanimhaber.com/starlink-ile-bir-cin-uydusu-carpismanin-esiginden-dondu–199816
