Yapay zeka alanında yaşanan patlamaya paralel olarak robotik alanında da önemli atılımların gerçekleşmesi, bir dönem bilim kurguya özgü olan insansı robotların beklediğimizden de hızlı şekilde gerçeğe dönüşmesinin önünü açtı. Evlerde ya da fabrikalarda kullanılacak insansı robotlar, bugün yalnızca birkaç yıl uzakta görünüyor. Tabii bu atılımın bir de askeri kanadı var. Nitekim daha şimdiden ordular tarafından kullanılacak insansı robot projeleri de ortaya çıkmaya başlamış durumda. Bu konuda en iddialı şirketlerden biri de ABD merkezli Foundation olacak gibi görünüyor.
Foundation, 2027 yılı sonuna kadar 50 bin adet muharebeye hazır insansı robot üretmeyi hedeflediğini duyurdu. Şirketin CEO’su Sankaet Pathak’ın 16 Aralık’ta Forbes’a verdiği röportajda açıkladığı bu hedef, daha önce telaffuz edilen 2026’ya kadar 10 bin robot planının çok ötesine geçiyor. Pathak’a göre şirket 2025’te 40 robot üretmeyi, 2026’da bu sayıyı 10 bine çıkarmayı, 2027’de ise 40 ila 50 bin aralığına ulaşmayı planlıyor. Pathak bu takvimin fazlasıyla iddialı olduğunu kabul etse de hedefe ulaşma ihtimalinin sıfır olmadığını özellikle vurguluyor.
Robot Asker Phantom MK-1, Yakın Bir Gelecekte Sahaya Çıkabilir
Foundation’ın bu planlarının merkezinde Phantom MK-1 adı verilen insansı robot yer alıyor. Yaklaşık 1,75 metre boyunda ve 80 kilogram ağırlığındaki bu robot; keşif, bomba imha, lojistik destek ve doğrudan çatışma senaryoları için tasarlanıyor. Şirket, Phantom MK-1’in askeri operasyonlarda insan askerlerin maruz kaldığı riski azaltmayı hedeflediğini söylüyor. Şirket bu konuda şimdiden önemli adımlar atmış durumda. Foundation’ın hâlihazırda ABD Hava Kuvvetleri, Deniz Kuvvetleri ve Kara Kuvvetleri ile lojistik ve bakım odaklı sözleşmeler imzaladığı biliniyor.
Foundation’ın mevcut yakalaşımı önemli konularda karara insanları dâhil ediyor. Robotlar sahada hareket, navigasyon ve operasyonel görevleri üstlenirken, ölümcül kararlar uzaktan insan operatörler tarafından veriliyor.
Foundation, robotlarını doğrudan satmak yerine yıllık yaklaşık 100 bin dolarlık kiralama modeliyle sunmayı planlıyor. Pathak’a göre şirketin başarılı olması için yüzlerce müşteriye ihtiyacı yok; birkaç büyük ölçekli ve uzun vadeli sözleşme, yüz milyonlarca dolarlık yıllık düzenli gelir yaratabilir. Eğer şirket hedeflediği üretim hacmine ulaşırsa, 50 bin robotun kiralanması teoride yıllık yaklaşık 5 milyar dolarlık bir gelir anlamına geliyor.
Robotları Silahlandırmama Vaatleri Tarihe Karışıyor
Foundation’ın üç yıl gibi kısa bir sürede, sahada sorunsuz olarak çalışacak 50 bin robot üretip üretemeyeceği tartışmaya açık olsa da bu son duyurularının işaret ettiği dönüşüm gayet net. Robotları silahlandırmak için bugün artık somut adımlar atılıyor. Oysa Boston Dynamics, Agility Robotics ve Unitree gibi önde gelen robotik şirketleri, 2022 yılında, robotları silahlandırmayacaklarına dair kamuya açık bir taahhüt imzalamış; silahlandırılmış robotların ciddi etik riskler doğuracağı konusunda uyarılarda bulunmuştu. Ancak bugün geldiğimiz noktada bu taahhüt karşılıksız kalmış gibi görünüyor. Foundation’ın aksine bu şirketler şimdilik robot askerler üzerinde çalışmıyor olsa da sektördeki genel gidişata baktığımızda onların da benzer bir yola sapması neredeyse kaçınılmaz görünüyor. Hatırlarsanız daha önce Google ve OpenAI da yapay zekaları için benzer taahhütlerde bulunmuş, ancak zamanla bu sözlerinden uzaklaşmışlardı. Her iki şirket de son aylarda yaptıkları değişikliklerle yapay zekalarının bu tarz teknolojilerde kullanılmasının önünü açtı.
Şimdi Foundation’ın yaptığı duyuru, daha arka plandaki bazı şirketlerin artık açıkça bu yolda ilerlemeye başladığını gösteriyor. Şirketin bu duyurusu, “robotların ne kadar ileri gitmesine izin verilmeli?” sorusunu yeniden gündeme taşıyor.
Silahlandırılmış insansı robotlar konusu, yalnızca teknoloji dünyasının değil, uluslararası siyasetin ve insan hakları örgütlerinin de uzun süredir gündeminde. Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri António Guterres, 2025 Mayıs’ında ölümcül otonom silahları “ahlaki olarak kabul edilemez” olarak tanımlamış ve 2026’ya kadar net düzenlemeler çağrısında bulunmuştu. Diğer yandan Stop Killer Robots gibi küresel koalisyonlar da bu korkutucu değişimin önüne geçmeye çalışıyor. Ancak küresel ölçekte sınırlayıcı bazı mutabakatlar imzalanmadığı süreceler, bu çabalar karşılıksız kalacak gibi görünüyor.
Kaynak : https://www.donanimhaber.com/foundation-uc-yilda-50-bin-robot-asker-uretmeyi-hedefliyor–199846
