2006 yılında Mozilla çatısı altında geliştirilen ve Microsoft’un da desteğiyle o günden beri daha da geliştirilerek yaygınlaşan programlama dili Rust, Microsoft’un gelecek planları arasında oldukça önemli bir yere sahip. Microsoft’un kıdemli yazılım mühendislerinden Galen Hunt, bu hafta LinkedIn’de bir paylaşım yaparak Microsoft’un uzun vadeli hedefini açıkça ortaya koydu: “2030’a kadar Microsoft içindeki tüm C ve C++ kodlarını ortadan kaldırmak.”
Hunt’ın aktardığına göre şirketin stratejisi yapay zeka ile algoritmik araçları birleştirerek, Microsoft’un en büyük ve en karmaşık kod tabanlarını Rust’a çevirmek. Bu vizyonu ise oldukça çarpıcı bir hedefle özetliyor: “1 mühendis, 1 ay, 1 milyon satır kod.”
Büyük Ölçekli Sistemleri Rust’a Taşıyabilmek İçin AI Ajanları Kullanılacak
Hunt’ın paylaştığı bilgilere göre Microsoft, bu dönüşüm için şimdiden ciddi bir altyapı kurmuş durumda. Microsoft’un geliştirdiği kod işleme altyapısı, kaynak kod üzerinde ölçeklenebilir bir grafik yapı oluşturuyor. Bunun üzerine inşa edilen yapay zeka altyapısı ise algoritmalar tarafından yönlendirilen AI ajanlarının büyük kod tabanları üzerinde toplu değişiklikler yapabilmesini sağlıyor. Amaç, elle (manuel) yeniden yazımın neredeyse imkânsız olduğu ölçekteki sistemleri yarı-otomatik biçimde Rust’a taşıyabilmek.
Bu noktada Microsoft’un neden özellikle Rust’ı hedeflediğini de açmak gerekiyor. Uzun yıllardır Microsoft’un çekirdek sistemlerinde yaygın biçimde kullanılan C ve C++, geliştiriciye düşük seviyeli donanım erişimi ve yüksek performans sunsa da bellek yönetimini geliştiricinin kontrolüne bırakıyor. Bu durum, en deneyimli ekiplerde bile “buffer overflow” ve “use-after-free” gibi hataların ortaya çıkmasına ve bunların ciddi güvenlik açıklarına dönüşmesine yol açabiliyor. Rust ise bellek güvenliğini derleme aşamasında zorunlu kılan yapısıyla, bu tür hataların büyük bölümünü daha kod çalıştırılmadan engellemeyi amaçlıyor. Microsoft açısından bakıldığında bu fark, yalnızca daha modern bir dil tercihinden ziyade, yıllar içinde biriken güvenlik risklerini ve bakım maliyetlerini kökten azaltma potansiyeli taşıyor.
Microsoft, C ve C++ Kodlarını Rust’a Aktarmak İçin Yazılım Ekibini Büyütüyor
Microsoft, süreci hızlandırmak için yeni bir ilan da açmış durumda. Ekibe katılacak yeni yazılım mühendisi, Microsoft’un en büyük C ve C++ sistemlerini Rust’a çevirecek araçların geliştirilmesine katkı sağlayacak. Pozisyon, Hunt’ın liderliğini yaptığı Ölçeklenebilir Yazılım Mühendisliğinin Geleceği (Future of Scalable Software Engineering) ekibi bünyesinde yer alıyor. Microsoft’un ifadesine göre ekip, hem şirket içinde hem de müşteriler tarafında yıllar içinde oluşan yazılım karmaşıklığını ve bakım yükünü, büyük ölçekli sistemlere uygulanabilecek çözümlerle azaltmayı amaçlıyor.
Microsoft’un Rust’a yönelimi aslında yeni değil. Microsoft araştırmacıları, bazı C kodlarını otomatik olarak Rust’a dönüştürebilen araçlar üzerinde de uzun süredir çalışıyor. Ayrıca Windows sürücü geliştirme tarafında Rust kullanımını kolaylaştıran resmi araçlar da geliştirildi. Ancak şimdi yapay zeka tarafında yaşanan ilerleme, bu dönüşümün daha da hızlanmasına vesile oldu. Çünkü Galen Hunt’ın dikkat çektiği üzere, AI ajanları, manuel olarak yapılması çok daha uzun sürecek işlemleri otonom şekilde yerine getirecek şekilde programlanabiliyor.
Ancak işin ölçeği göz önüne alındığında, yapay zekanın katkılarına rağmen bu hedefe ulaşmanın o kadar kolay olmayacağını belirtmek gerekiyor. Microsoft yüzlerce farklı ürün ve hizmet sunuyor; yalnızca yönetim portallarının sayısı 500’ü aşmış durumda. Buna şirketin devasa iç IT altyapısı da eklendiğinde, tüm C ve C++ kodlarının yeniden yazılması neredeyse akıl almaz bir mühendislik problemi hâline geliyor. Otomasyon araçlarının çözemeyeceği sayısız uç durumun ortaya çıkması kaçınılmaz görünüyor.
Yine de Microsoft’un bu hedefi, yazılım dünyasında giderek güçlenen bir eğilimin en net örneklerinden biri olarak öne çıkıyor. Bellek güvenli dillerin yalnızca “iyi bir alternatif” değil, uzun vadede bir zorunluluk olarak görülmeye başlanması, bu tür radikal dönüşüm planlarını daha da yaygınlaştırabilir. Microsoft’un 2030 hedefi tutar mı bilinmez, ancak bu hamlenin yazılım mühendisliğinin geleceğine dair tartışmaları ciddi biçimde hızlandıracağı kesin.
Kaynak : https://www.donanimhaber.com/microsoft-tum-c-ve-c-kodlarini-rust-a-gecirmeyi-planliyor–200113
